SANAYİ İSTİHDAM PROFİL ANALİZ ÇALIŞMASI

Araştırmanın Künyesi

• Çalışma kantitatif araştırma yöntemlerinden CATI (Bilgisayar Destekli Telefon Anketi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir.Mevcut yöntem bilgisayarlar üzerinden telefon ile arama yapılarak veri toplanmasıdır.Bu yöntem sayesinde maliyetler ve araştırmanın saha süresi düşürülürken kalitesi artmaktadır.CATI günümüzde Avrupa ve ABD gibi gelişmiş pazarlarda en çok kullanılan veri toplama yöntemidir.

• Araştırmanın saha uygulaması 7-17 Ağustos tarihleri arasında tamamlanmıştır.

• Araştırma kapsamında Çorlu ilçesinde Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası’na bağlı 334 firma araştırmaya katılmıştır.Ana kütle üzerinden hesaplandığında temsil gücü son derece yüksek bir örneklem sayısı belirlenmiştir.

Şirket içindeki göreviniz nedir?

Araştırmamıza katılanların şirket içindeki görevlerine göre dağılımında ilk sırayı % 43,4 ile Personel/İnsan Kaynakları Müdürü olarak görev yapanlar alırken, ikinci sırada % 29,9’luk oranla Muhasebe ve Personel Sorumlusu görevini üstlenenler vardır. Şirket sahibi veya ortağı % 8,4, Fabrika Müdürü/İşletme Müdürü % 7,7, İdari İşler Sorumlusu % 5,5’lik oranlarla sıralanırken, Diğer başlığı altında sınıflandırılanların oranı % 4,2’dir. Genel Müdür olarak görev yapanlar % 0,6, Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapanlar ise % 0,3’lük oranlara sahiptir.

Araştırma boyunca şirket içerisinde en yetkili kişi ile değil insan kaynaklarına en hakim kişi ile görüşülmeye çalışılmıştır.İnsan kaynakları ile ilgilisi bulunmayan hiçbir yetkili ile görüşülmemiştir.

Firmanızın hukuki statüsü nedir?

Araştırmamıza katılan firmaların hukuki statülerine göre dağılımı şu şekildedir; Limited % 52,1, A.Ş % 40,7,Şahıs işletmesi % 6,3, Komandit % 0,6, Kolektif % 0,3…

Sonuca baktığımızda A.Ş. ve Limited yapılı şirketler neredeyse tamamını oluşturmaktadır.Azda olsa bir miktar şahıs işletmesinin bulunması dikkat çekmektedir.

Firmanızın üretim yapısı nasıldır?

Araştırmamıza katılan firmaların üretim yapısına göre dağılımında ilk sırayı % 65,0 ile Bağımsız (fason olmayan) üretim yapan firmalar alırken, ikinci sırada % 24,1 ile Hem bağımsız hem fason üretim yapan firmalar yer almaktadır. Üçüncü sırada ise % 10,9’luk oranla Fason üretim yapan firmalar vardır.

Araştırma sonucunda bağımsız üretim yapan firmaların varlığının %65 gibi yüksek bir oranda çıkması son derece iyi bir tablodur.Bölge sanayinin yalnızca ucuz işgücüne dayalı bir rekabetten çok katma değerli üretim içerisinde olduğunun göstergesidir.

Firmanızın ana faaliyet alanı nedir?

Araştırmamıza katılan firmaların ana faaliyet alanına göre dağılımı şu şekildedir; Tekstil % 33,3, Deri % 13,1, Gıda % 7,5, Diğer % 7,5, Makine sanayi % 5,9, İnşaat % 4,7, Metal sanayi % 3,4, Alüminyum % 3.1, Dayanıklı tüketim ürünleri % 3,1, Plastik sanayi % 3,1, Otomotiv % 2,8, Kimya % 2,2, Kağıt % 2,2, Geri dönüşüm sektörü % 1,9, Ağaç ürünleri % 1,9,Akaryakıt % 1,9,Maden % 1,9, Demir çelik % 0,6…

Bölgenin sektörel dağılımına baktığımız Tekstil çok fazla öne çıkmaktadır.Bu ölçekte ki bir üretim bölgede iyi yönetildiğinde Tekstil alanında kümelemeye gitmekte zorlanmayacaktır.

Firmanız kaç yılında kurulmuştur?

Araştırmamıza katılan firmaların kuruluş tarihlerine göre dağılımında ilk sırayı % 20.2 ile 1995-1999 yılları arasında kurulan firmalar alırken, ikinci sırada % 19,9 ile 2005-2009 yılları arasında kurulan firmalar, üçüncü sırada ise % 19,2 ile 2000-2004 yılları arasında kurulan firmalar yer almaktadır. 1990-1994 yılları arasında kurulan firmalar % 12,3, 2010 ve sonraki yıllarda kurulan firmalar % 11,7, 1980 ve öncesi yıllarda kurulan firmalar % 7,6, 1985-1989 yılları arasında kurulan firmalar % 4,7, 1980-1984 yılları arasında kurulan firmalar % 4,4 oranlarına sahiptir.

Bu sonuçlar bize bölge sanayinin ¼ ünün 20 yıldan fazla faaliyet gösteren şirketlerden oluştuğunu göstermektedir.Bu da Çorlu’nun geçici bir üretim bölgesi olmadığını sanayi alanında sürdürülebilir bir yapı olduğunu göstermektedir.Bölgeye yatırım yapmayı düşünenler açısından önemli bir göstergedir.

Firmanızda şu an ortalama kaç kişi çalışmaktadır?

Araştırmamıza katılan firmaların çalışan sayılarına göre dağılımında ilk sırayı % 26,0 ile 25-49 arasında çalışanı olan firmalar alırken, ikinci sırada % 17,1 ile 10-24 arası çalışanı olan firmalar, üçüncü sırada ise % 13,5 ile 50-99 arası çalışanı olan firmalar yer almaktadır. 100-150 arası çalışanı olan firmalar % 13,2, 250 ve üzeri çalışanı olan firmalar % 11,1 ve 150-249 arası çalışanı olan firmalar % 7,8’lik oranlara sahiptir.

Çalışan personelin eğitim durumu dağılımı nasıldır?

Araştırmamıza katılan firmaların çalışan personelin eğitim durumuna göre dağılımında ilk sırayı % 42,0 ile İlköğretim alırken, ikinci sırayı % 21,0 ile Düz Lise, üçüncü sırada ise % 7,0 ile Lisans yer almaktadır. Mühendis, Teknik Yüksekokul ve Teknik Olmayan Yüksekokul mezunu çalışan oranı % 3 tür.Okuryazar ve Lisans üstü eğitim alanların oranı % 2’dir.

Son 1 yıl içerisinde nitelikli (vasıflı) iş gücüne olan talebiniz arttı mı?

Araştırmamıza katılan firmaların % 58,6’sı son 1 yıl içerisinde nitelikli iş gücüne olan taleplerinin arttığını belirtirken, % 41,1’i ise olumsuz görüş bildirmişlerdir.

Son 1 yıl içerisinde niteliksiz (vasıfsız) iş gücüne olan talebiniz arttı mı?

Son 1 içerisinde niteliksiz iş gücüne olan taleplerinin artmadığını söyleyenlerin oranı % 54,0 olurken, taleplerinin arttığını söyleyerek olumlu yanıt verenlerin oranı ise % 46,0’dır.

Son 1 yıl içinde işe alınanların yüzde kaçı ilçe içinden karşılanmıştır?

Araştırmamıza katılan firmaların % 71,0’i son bir yıl içerisinde işe aldıkları çalışanlarının % 80-100’lük bölümünü ilçe içinden karşılamıştır. % 9,4’ü % 0-19, % 9,1’i % 40-59, % 5,4’ü % 60-79, % 5,1’i % 20-39’luk oranlarla son bir yıl içerinde çalışan ihtiyaçlarını ilçe içinden karşılamışlardır.

Bu tablodan da görüldüğü üzere Çorlu ciddi bir insan kaynağına sahiptir.Çorlu’ya yatırım yapmayı planlayanlar açısından önemli bir etken olan işgücü piyasasının nicelik açısından yeterli düzeyde olduğu görülmektedir.

Son 1 yılda çalışanlarınızdan yüzde kaçı firmanızdan ayrılmıştır?

Çalışanlarının % 0-19’luk bölümünün son bir yılda işten ayrıldığı firmaların oranı % 60,7’dir. % 20-39 arası çalışanın işten ayrıldığı firmaların oranı % 20,1, % 40-59 arası çalışanın işten ayrıldığı firmaların oranı % 10,2, % 80-100 arası çalışanın işten ayrıldığı firmaların oranı % 4,6, % 60-79 arası çalışanın işten ayrıldığı firmaların oranı % 4,3’dür.

Mevcut rakamlar bize Çorlu sanayisinde personel devir hızının makul seviyelerde olduğunu göstermektedir.

Son 1 yılda çalışanların yüzde kaçı sizinle aynı sektörde bulunan firmalardan gelmiştir?

Son bir yıl düşünüldüğünde; Firmaların % 44,4’ü çalışanlarının % 0-19 arasında olan bölümünü, % 37,2’si çalışanlarının % 80-100’lük bölümünü, % 7,2’si çalışanlarının % 20-30’luk bölümünü, % 6,9’u çalışanlarının % 40-59’luk bölümünü, % 4,4’ü çalışanlarının % 60-79’luk bölümünü aynı sektörden gelen çalışanlardan karşılamışlardır.

Sonuçlara baktığımızda Çorlu’da faaliyet gösteren sanayi kuruluşlarının diğer firmalarda ki yetişmiş personele sahip olma imkanıyla iyi bir dışsallık elde ettiğini görmekteyiz.

Firmaların İhracat ve İç Pazar Genel Dağılımı

Firmaların genel olarak satışlarının iç Pazar ve ihracat dağılımına baktığımızda içpazarın oranı % 76,3 ve ihracatın oranının ise % 23,7 olduğu görülmektedir.Buradan toplam satışların ¼’üne yakın bir kısmının ihracata dayalı olduğunu görebilmekteyiz.

Aşağıdaki tabloya baktığımızda firmaların ortalama olarak gelirlerinin yaklaşık ¼ lük bir kısmını ihracat yaparak elde ettiğini görmekteyiz.Çorlu sanayinin uluslararası piyasalarda rekabet gücünün arttırılması için belirli bir düzey yakalanmıştır.Bu gücün arttırılması için stratejiler geliştirilmelidir.

İhracat Dağılımı

Araştırmamıza katılan firmaların ihracat oranları; Firmaların % 32;9’unun ihracat oranı % 0-20, % 20,4’ünün ihracat oranı % 21-40, % 19,2’sinin ihracat oranı % 41-60, % 16,2’sinin ihracat oranı % 81-100, % 10,8’inin ihracat oranı % 61-80’dir.

İç pazar Dağılımı

Araştırmamıza katılan firmaların İç pazar oranları; Firmaların % 59,4’ünün iç pazar oranı % 81-100, % 12,8’inin iç pazar oranı % 61-80, % 12,8’inin iç pazar oranı % 41-60, % 8,7’’sinin iç pazar oranı % 0-20, % 6,3’ünün iç pazar oranı % 21-40’dır.

Önümüzdeki 1 yıl içerisinde çalışan sayınızda ne yönde bir değişiklik bekliyorsunuz?

Önümüzdeki 1 yıl içerisinde çalışan sayılarının artacağını ifade edenlerin oranı % 50,6, değişme olmayacak şeklinde görüş bildirenlerin oranı ise % 45,6’dır. Azalacak diyenler % 3,8’dir.

Ekonomide bekleyişlerin öneminde yola çıktığımızda Çorlu açısından iyi bir tablodur.Personel sayısının artışı yönündeki beklenti ve nitelikli işgücüne ihtiyaç göz önüne alındığında ilçedeki karar verici kurumların gerekli eğitimlerin başlatılması yönünde adım atması faydalı olacaktır.

Önümüzdeki 1 yıl içerisinde en çok hangi alanlarda yeni personel ihtiyacı duyacağınızı öngörmektesiniz?

Araştırmamıza katılanların önümüzdeki bir yıl düşünüldüğünde, hangi alanlarda yeni personel ihtiyacı duyacaklarıyla ilgili öngörülerinin yüzdelik dağılımları şöyledir; Firmaların % 45,6’sı imalat, % 22,8’i teknik/makine, % 12,5’i ihtiyaç duymuyor, % 10,9’u idari işler/işletme, % 3,4’ü diğer başlığı altında topladığımız alanlarda, % 3,1’i satış/pazarlama, % 1,6’sı ulaşım/lojistik…

Hâlihazırda firmanızda en çok hangi görevlerde/departmanlarda personel bulmakta zorlanıyorsunuz?

Araştırmamıza katılanların % 29,6’sı herhangi bir görev ya da departmanda personel bulmakta zorluk yaşamadığını belirtmiştir. Diğer oranlar ise şu şekildedir; Üretim işçisi % 20,4, Teknik eleman % 14,5, Makine operatörü % 13,5, Diğer % 10,5, İdari personel % 3,9, Boyama % 3,9, Dokuma/örme % 3,6…

Yukarıda en çok … görevlerde/departmanlarda personel bulmakta zorlandığınızı belirttiniz? Neden?

Çeşitli görev ve departmanlarda personel bulmakta zorlanan firmaların, bu zorluğun nedenleri olarak gördükleri unsurların oranları şu şekildedir; Kalifiye eleman bulunmadığı için % 57,6, zor iş olduğu için % 14,1, işçi sirkülasyonu olduğu için % 7,3, işgücü yetersiz olduğu için % 5,4, diğer başlığı altında toplanan nedenler % 4,9, ücret yetersiz görüldüğü için % 4,4, sektör sezonluk olduğu için % 3,4, lokasyonun sıkıntılı olması sebebiyle % 2,9…

Bölgede ki emek piyasası nicelik olarak yeterli olmakla beraber nitelik açısından yeterli değildir.Türkiye sanayinin en önemli sorunlarından biri olan kalifiye eleman yetersizliği bölge içinde önemli bir problem olarak görülmektedir.

Firmanızın personel politikasını hangisi en iyi açıklar?

Dışarıdan transfer ve personeli kendi içinden yetiştirme yöntemlerinin her ikisini de kullananların oranı % 53,7, personelini kendi içinden yetiştirenlerin oranı % 35%, dışarıdan transfer edenlerin oranı % 11,3’dür.

İşyerinizde stajyer çalıştırıyor musunuz?

İşyerinde stajyer çalıştırmayanların oranı % 54,2, çalıştıranların oranı % 45,8’dir.

Son 1 yıl içerisinde yeni mezun olup iş deneyimi olmayan birini işe aldınız mı?

Son bir yıl içerisinde yeni mezun/deneyimsiz birini işe alan firmaların oranı % 56,2, işe almayan firmaların oranı ise % 43,8’dir.

Son bir yıl içerisinde işe almış olduğunuz yeni mezun personel ya da personellerinizden ne derece verim alabildiniz?

Son bir yıl içerisinde işe aldığı yeni mezun/deneyimsiz personel ya da personellerden verim alabildik diyenlerin oranı % 61,8’dir. Son derece verim alabildim diyenlerin oranı % 20,4, verim alamadık diyenlerin oranı % 8,4, diğer başlığı altında sınıflandırdıklarımızın oranı % 7,9, hiç verim alamadık diyenlerin oranı % 1,6’dır.

Yeni mezun personelden verim alma düzeyi son derece yüksektir.Bu durum yeni mezun personelin uygun bir pratik eğitiminden geçtikten sonra verimli hale gelebildiğini göstermektedir.

Son 1 yıl içerisinde işe almış olduğunuz yeni mezun personel ya da personellerinizden verim alamadığınızı belirttiniz. Neden?

Son bir yıl içerisinde işe almış oldukları yeni mezun/deneyimsiz personel ya da personellerinden verim alamadıklarını söyleyenlerin, bu durumla ilgili belirtmiş oldukları nedenlerin oranları şu şekildedir; Deneyimsizlik % 41,7, kısa zamanda işi bırakması % 25,0, uyum sorunu yaşaması % 20,8, diğer başlığı altında sınıflandırılanlar % 12,5…

Genel olarak yeterli verim alamadığınız tüm çalışanlarınızı düşündüğünüzde yaşanan bu verim kaybı işletmelerinizde ne tür olumsuzluklar meydana getirmektedir?

Araştırmamıza katılanlar, yeterli verim alamadıkları çalışanlarının, işletme faaliyetlerinde meydana getirdikleri olumsuzlukları şu şekilde ifade etmişlerdir; Üretimde aksama % 48,3, maddi kayıp % 13,8, üretim kalitesinde düşüş % 8,6, diğer başlığı altında sınıflandırılan nedenler % 3,0… Herhangi bir verim kaybı yok diyenler % 26,3….

Özellikle % 48,3 lük üretimde aksama son derece önemlidir.Bu nedenle üretimde verimlilik artışı üzerine eğitimlere ağırlık verilmelidir.

İşe alımlarınızı en çok hangi kanallardan gerçekleştirmektesiniz?

Araştırmamıza katılanların işe alım için kullandıkları kanallar ve bu kanalların yüzdelik sıralaması şu şekildedir; Tanıdıklarımız ve çevremiz aracılığıyla % 27,0, internetteki iş ilanı siteleri % 13,3, İş ve İşçi Bulma Kurumu-İŞKUR % 12,7,firmamıza yapılan başvurular arasından % 11,5, radyo ilanı % 11,5, kurum içi duyurular % 5,5, hepsi diyerek, tüm seçenekleri, kanalları kullandıklarını söyleyenler % 5,2, gazete ilanları % 4,8, afiş/broşür % 3,0, insan kaynakları/danışmanlık firmaları % 2,4, diğer başlığı altında topladığımız kanalları kullananlar % 3,0…

Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası’nın çalışanlarınız için hangi konularda eğitim düzenlemesini istersiniz?

Araştırmamıza katılanların Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası’ndan eğitimle ilgili beklentilerinin ilk sırasında % 35,3 ile mesleki eğitim gelmektedir. İkinci sırada % 31,7 oranıyla iş sağlığı ve güvenliği yer almaktadır. Eğitim verilmesi istenen diğer konular arasında % 2,9 ile değişen mevzuat ve kanununlar, % 2,6 ile zamanı etkin kullanma, % 1,0 ile ilkyardım vardır. Diğer başlığı altında topladığım eğitim alınması istenen konuların oranı % 5,8 iken, herhangi bir konuda eğitim talebi olmayanların oranı % 20,7’dir.

Bu tablo bize daha çok alışılmış olan pazarlama,kişisel gelişim vb eğitimler yerine üretime yönelik mesleki eğitimlere ağırlık verilmesine ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.

Firmanızdaki Meslek Lisesi mezunu çalışanlarınızdan ne derece verim alabiliyorsunuz?

Firmalarında çalışan Meslek Lisesi mezunlarından verim alabiliyoruz diyenlerin oranı % 64,2, son derece verim alabiliyoruz diyenlerin oranı % 32,8, verim alamıyoruz diyenlerin oranı % 1,3, hiç verim alamıyoruz diyenlerin oranı % 0,9, diğer başlığı altında toplanan ifadelerin oranı % 0,9’dur.

Mesleki eğitimden geçmiş personelin sanayi kuruluşlarına yaptığı katkıyı bir kez daha net bir şekilde görmekteyiz.

Firmanızda yabancı dil bilen personel var mı? Bu konuda sorun yaşıyor musunuz?

Firmamızda yabancı dil bilen personel var ve dil düzeyi yeterli yanıtı verenlerin oranı % 58,3, var ama yabancı dil düzeyi yeterli değil diyenlerin oranı % 15,6’dır. Yabancı dil bilen personeli bulunmayan firmaların oranı ise % 26,1’dir.

Özellikle ihracat yapma oranı vb unsurlar göz önüne alındığında Çorlu’nun yeterince yabancı dile hakim insan kaynağına sahip oluduğu görülmektedir.

Rapor Özeti

Çorlu sanayisi üzerine yapılmış temsil gücü son derece yüksek olan bu çalışma bize öncelikli olarak şu bilgileri vermektedir.

Çorlu olgunlaşmış bir sanayi bölgesidir.Uzun yıllardır faaliyet gösteren firmaların bulunduğu bir sanayi kentidir.Bu nedenle yatırım yapmayı planlayan kurumların tedarikçi,personel vb unsurları temin edebilmesi yönünden endişe duymayacağı bir bölgedir.

Özellikle İstanbul, Kocaeli gibi büyük pazarlara yakınlığı ve bu pazarlara göre yatırım maliyetlerinin düşük olması nedenlerinin yanında insan kaynağı ve sanayi kültürü açısından da son derece yatırıma uygun bir kent olduğu görülmektedir.

Çorlu yetirince nüfusa sahip olup bölge sanayiye personel sağlamakla birlikte öncelikle daha fazla mesleki eğitimden geçmiş personele ihtiyaç duymaktadır.

Çorlu sanayi daha çok iç pazara yönelik üretim yapan bir sanayidir.Sanayinin dış pazarlara açılabilmesi için gereken önlemlerin alınması gerekir.Özellikle dış fuar gezileri son derece önemli görülmektedir.Bölgenin yabancı pazarlarda tanıtılması içinbölge düzeyinde tanıtıcı faaliyetler yapılmalıdır.

Uygun stratejiler kullanılarak tekstil sektörünün uluslararası düzeyde rekabetçi bir sektöre dönüştürülmesi için kümelenme çalışmasına uygun bir potansiyel mevcuttur.

Bölgede büyümeye yönelik eğilimlerin pozitif yönde olması nedeniyle kısa zaman içerisinde vasıflı (mesleki eğitimden geçmiş) personele ihtiyacı artacaktır.Ekonomi alanındaki bölgesel karar vericilerin bu ihtiyacı göz önünde bulundurarak hızla adım atması son derece faydalı olacaktır.

İşletmelerin % 99’u kobi ölçeğindedir.Bu durum Türkiye ortalaması ile paraleldir.

Bölge kendine göre belirli bir gelişmişlik düzeyine erişmiştir.Bu düzeyin pozitif yönde yönetilmelidir.

Saygılarımızla…